ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΛΕΟΥΣΑΣ ΝΗΣΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
Η Ιερά Μονή Ελεούσης βρίσκεται στο Νησί των Ιωαννίνων, κοντά στην όχθη της λίμνης Παμβώτιδας. Αρχικά το μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο των Ανέμων και έφερε την προσωνυμία των οικογενειών που το ευεργέτησαν, δηλαδή «των Μεθοδάτων» και «των Γκιουμάτων». Τον 16ο αιώνα, μετονομάστηκε σε Παναγία Ελεούσα λόγω της μεταφοράς στη Μονή της θαυματουργής εικόνας της Θεοτόκου. Η εικόνα, η οποία αρχικά βρισκόταν στη Μονή της Αγίας Παρασκευής στα Ιωάννινα (στη θέση της σημερινής Νομαρχίας) είχε χαθεί, όταν η Μονή μετατράπηκε σε τζαμί. Εντοπίστηκε όμως και μεταφέρθηκε στη Μονή Ελεούσης από τη μοναχή Παρθενία. Το μοναστήρι έχει ευεργετηθεί από πλούσιους Γιαννιώτες εμπόρους του εξωτερικού. Τον 18ο αιώνα, 1724-1748, επί ηγουμενίας Νικηφόρου και με τη συνδρομή των μοναχών Δωρόθεου και Γερασίμου, οι οποίοι και εικονίζονται στον νάρθηκα, το μοναστήρι ανακαινίστηκε αποκτώντας τη σημερινή μορφή του. Αυτό παραδίδει και επιγραφή στη δυτική θύρα του νάρθηκα. Τον 19ο αιώνα επί ηγουμενίας Αββακούμ, η Μονή γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση. Κατά τα έτη 1924-1929 λειτουργούσε στα κελιά της Μονής Ιεροδιδασκαλείο με δαπάνες του ελληνικού κράτους.
Το καθολικό είναι μονόχωρος θολοσκέπαστος ναός με τρίπλευρη αψίδα ανατολικά. Κατά τα έτη 1724-1748, ο δυτικός του κυρίως ναού κατεδαφίστηκε, ενώθηκε με τον χώρο του νάρθηκα και προστέθηκε νέος νάρθηκας στα δυτικά. Οι τοιχογραφίες του καθολικού ανήκουν σε τρεις περιόδους. Στην πρώτη φάση, εντάσσονται οι τοιχογραφίες του Ιερού Βήματος και του κυρίως ναού, οι οποίες χρονολογούνται τον 16ο αιώνα και παρουσιάζουν ομοιότητες με εκείνες της Μονής Φιλανθρωπηνών. Είναι έργο των αδελφών ζωγράφων Κονταρή, εκπροσώπων της λεγόμενης Σχολής «της Βορειοδυτικής Ελλάδος». Στη δεύτερη φάση ανήκουν οι τοιχογραφίες του δυτικού τμήματος του σημερινού κυρίως ναού, οι οποίες χρονολογούνται μετά τα μέσα του 18ου αιώνα. Τέλος, στην τρίτη φάση, εντάσσονται οι τοιχογραφίες του σημερινού νάρθηκα, έργο του ζωγράφου Αναστάσιου από το Καπέσοβο Ζαγορίου και χρονολογούνται το έτος 1759.
Πηγή : www.religiousgreece.gr
