ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΚΟΥΦΑΛΙΩΝ
Στη θέση ενός παρεκκλησίου του μεγάλου Πατέρα της Εκκλησίας και Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, έχει ευδοκιμήσει τις τελευταίες τρεις δεκαετίες στη κωμόπολη των Κουφαλίων της Θεσσαλονίκης, ένα σημαντικό γυναικείο μοναστήρι, το Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
Παρά τις δυσκολίες, η ανέγερση του παρεκκλησίου ολοκληρώνεται το 1980 και εγκαινιάζεται από τον Μητροπολίτη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Καλλίνικο, καθώς η περιοχή αν και ανήκει στο νομό Θεσσαλονίκης, εκκλησιαστικά διοικείται από τη Μητρόπολη Εδέσσης.
Τον Μάιο του 1982 γίνεται η επίσημη ίδρυση του Ιερού Ησυχαστηρίου και το Νοέμβριο του ίδιου έτους ενθρονίζεται η πρώτη ηγουμένη, οπότε και αρχίζει να λειτουργεί ουσιαστικά, το Ιερό Ησυχαστήριο με μια μικρή αδελφότητα τεσσάρων μελών.
Σταδιακά, με την προσωπική εργασία όλων των αδελφών αλλά και την οικονομική ενίσχυση και ηθική συμπαράσταση φίλων και προσκυνητών, που συνέστησαν τον Πανελλήνιο Σύλλογο «Ρωμιοσύνη και Ορθοδοξία», προχωρούσε η κτιριακή ολοκλήρωση του Ιερού Ησυχαστηρίου, η υδροδότησή του από το δίκτυο ύδρευσης του Δήμου Κουφαλίων το έτος 1985, η δημιουργία γεώτρησης, προκειμένου να υπάρχει αυτάρκεια σε νερό και η ηλεκτροδότησή του το 1987.
Το 1982 θεμελιώθηκε το Καθολικό του Ιερού Ησυχαστηρίου προς τιμήν του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και των Αγιορειτών Πατέρων.
Σήμερα, όλο το κτιριακό συγκρότημα του Ιερού Ησυχαστηρίου διακρίνεται σε δύο μέρη:
α) το πρώτο μέρος που είναι προσιτό στους προσκυνητές και περιλαμβάνει το Καθολικό, το καμπαναριό, το αρχονταρίκι, ξενώνα φιλοξενίας, αύλειο χώρο και ανθόκηπους και
β) το δεύτερο μέρος που ανήκει αποκλειστικά στην αδελφότητα και περιλαμβάνει πτέρυγα κελιών, βιβλιοθήκη, κουζίνα, τράπεζα, εργαστήρια, βοηθητικούς χώρους, παρεκκλήσι του Αγίου Γρηγορίου και αύλειο χώρο.
Όλα τα κτίρια είναι παραδοσιακά κτισμένα, με πρότυπο πάντοτε την αγιορείτικη αρχιτεκτονική. Εκτός από το παραπάνω παρεκκλήσι του Αγίου Γρηγορίου, το Ιερό Ησυχαστήριο έχει και τα εξής παρεκκλήσια: Των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, των Εισοδίων της Θεοτόκου, της Οσίας Ξένης, του Αγίου Ισαάκ του Σύρου και του φύλακος Άγγελου.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το Ιερό Ησυχαστήριο βρίσκεται σχεδόν στο μέσον της αποστάσεως μεταξύ της Θεσσαλονίκης όπου αρχιεράτευσε και της Βεροίας όπου ασκήτεψε, ο μέγας Θεολόγος του 14ου αιώνα, Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εορτάζει την δεύτερη Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Το μοναστήρι – ησυχαστήριο βρίσκεται στα όρια των νομών Θεσσαλονίκης και Πέλλας και απέχει 35 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης.
