ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΑΘΩΝΟΣ
Η Ιερά Μονή Αγάθωνος είναι μια κοινοβιακή Μονή, η οποία βρίσκεται χτισμένη στους πρόποδες του όρους Οίτη σε υψόμετρο 553 μέτρων και 7 χιλιόμετρα δυτικά της Υπάτης, στην Φθιώτιδα. Το μοναστήρι εορτάζει στις 6 και στις 15 Αυγούστου.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες ίδρυσης του μοναστηριού. Η ίδρυσή της ανάγεται στις αρχές του 15ου αιώνα όταν ο κτήτορας της Μονής μοναχός Αγάθων, που εγκαταβιούσε σε άλλη Μονή της περιοχής, την έκτισε με δική του χορηγία. Έπειτα η Μονή παίρνει το όνομα του μοναχού. Αποτέλεσε καταφύγιο των αγωνιστών της επανάστασης του 1821. Καταστράφηκε από τον Δράμαλη το 1822. Από την πυρκαγιά υπέστησαν σημαντικές ζημιές οι αγιογραφίες του καθολικού αλλά διασώθηκαν πολύτιμα κειμήλια και ιερά λείψανα αγίων. Μετά το τέλος της οθωμανικής κυριαρχίας, η Μονή φιλοξένησε την σχολή χωροφυλακής.
Η ανέγερση του καθολικού της Mονής τοποθετείται τον 15ο αιώνα με πολλές όμως μεταγενέστερες παρεμβάσεις. Είναι τετρακίονος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, αγιορείτικου ρυθμού, είναι αφιερωμένος στην Θεοτόκο και βρίσκεται τοποθετημένος στην βορρειοανατολική πλευρά της Μονής. Εκατέρωθεν του καθολικού, υπάρχουν τέσσερα ναΐδρια με αγιογραφημένες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τα μέσα του 16ου αιώνα. Τα τέσσερα αυτά ναϊδρια στις τέσσερις άκρες του καθολικού, είναι αφιερωμένα στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος στα νοτιοανατολικά, στους Αγίους Αποστόλους στα βορειοανατολικά, στον Άγιο Χαράλαμπο στα βορειοδυτικά και στον Ιωάννη τον Βαπτιστή στα νοτιοδυτικά. Οι αγιογραφίες του καθολικού δεν σώζονται σε καλή κατάσταση. Μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο φάσεις, η πρώτη τον 16ο με 17ο αιώνα και η δεύτερη τον 18ο και η τρίτη φάση τον 20ο αιώνα. Οι εικόνες του τέμπλου είναι έργο μεταγενέστερο και αποδίδονται στους αδελφούς αγιογράφους Ιωσαφαίους, με αναγραφόμενη χρονολογία το 1905. Τα κελιά του αρχικού συγκροτήματος του μοναστηριού δεν σώζονται.
Το μοναστήρι σήμερα χαρακτηρίζεται χάριν ευθυμίας ως οικολογικό επειδή φιλοξενεί στους χώρους του το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Οίτης που λειτουργεί από το 1953. Στο μουσείο προβάλλεται ο χλωρίδα και η πανίδα του Εθνικού δρυμού Οίτης. Στο εξωτερικό χώρο της μονής λειτουργεί εκτροφείο άγριων πουλιών που ενισχύουν την πανίδα του δρυμού, ειδικός χώρος όπου φιλοξενούνται παγώνια καθώς και περιφραγμένος χώρος 1.200 στρεμμάτων που ζει σημαντικός αριθμός ελαφιών. Η Μονή έγινε επίσης γνωστή μετά την κοίμηση του ιερομόναχου Βησσαρίωνα Κορκολιάκου, το σκήνωμα του οποίου παραμένει σχεδόν άφθαρτο σε παρεκκλήσι της Μονής. Η εικόνα της Παναγίας του Αγάθωνος θεωρείται θαυματουργή.
Πηγή: www.el.wikipedia.org
