ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ ΜΙΧΑΗΛ (ΑΡΙΔΑΙΑΣ)

Σε υψόμετρο 700 μ., σε δασώδη περιοχή και πυκνή βλάστηση, με άφθονα και κρυστάλλινα πηγαία νερά, αστείρευτα και γάργαρα όλο το έτος, βρίσκεται η Μονή του Αρχαγγέλου. Με τα λόγια αυτά ο μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Χρυσόστομος (Κακουλίδης) δίνει το στίγμα της παλαίφατης Μονής, στην οποία εγκαταβίωναν μοναχοί ως το 1940, για να διασκορπισθούν με την κήρυξη του β’ παγκόσμιου πολέμου. Τώρα αυτή ανακαινίζεται και εισέρχεται σε νέα φάση της ιστορίας της, η οποία άρχισε τον 12ο αιώνα επί της βασιλείας Ανδρονίκου Α’ του Κομνηνού, πράγμα που βεβαιώνεται «από το βίο του κτίτορα της Μονής αγίου Ιλαρίωνα, επισκόπου Μογλενών, που συνέγραψε ο μαθητής και διάδοχός του στην ηγουμενία της Μονής Πέτρος». Δεν έχουν, δυστυχώς, ερευνηθεί ακόμη οι πηγές, με αποτέλεσμα η ιστορία της να παραμένει άγνωστη για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Προφορική παράδοση που διέσωσε ο Ρουμάνος ιστορικός Capidan, ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή περί το τέλος της τουρκοκρατίας, αναφέρει ότι το 1790 περίπου οι εξισλαμισθέντες βλαχόφωνοι της Νώτιας έκαψαν το «παλαιό μοναστήρι». Αργότερα, όμως, κτίσθηκε το νέο, που σώζεται ως σήμερα.

Η προφορική αυτή παράδοση επιβεβαιώνεται και από δύο τουρκικά έγγραφα που φυλάσσονται σε μετάφραση στο Ιστορικό Αρχείο του υπουργείου Εξωτερικών (Αθήνα). Η ανίδρυση έγινε το 1858 και η Μονή είναι γνωστή ως «της Οσιανής». Τα χρόνια που ακολούθησαν χαρακτηρίζονται από πολλές και πολύτιμες υπηρεσίες της Μονής προς την περιοχή, κυρίως από εθνικής επόψεως, όπως την παιδεία, αφού εκεί μορφώθηκαν οι πρώτοι ιερείς, γραμματοδιδάσκαλοι και ιεροψάλτες, που μεταλαμπάδευσαν τις γνώσεις τους στα ακόμη υπόδουλα στους Οθωμανούς χωριά. Στη διάρκεια, επίσης, του Μακεδονικού Αγώνος η Μονή υπήρξε επίκεντρο συναντήσεων οπλαρχηγών, νοσοκομείο τραυματιών, καταφύγιο στρατιωτών, αποθήκη τροφίμων και οπλισμού.

Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας λειτούργησε ως ανδρικό μοναστήρι μέχρι το 1918, ύστερα εγκαταλείφθηκε «στη διάθεση διαφόρων αντιμαχομένων παρατάξεων ποιμένων, κυνηγών, ξυλοκόπων, κυνηγών θησαυρών…». Τώρα, όπως σημειώθηκε, ανακαινίζεται, επανδρώνεται και επανήρχισε τη λειτουργία του. Το καθολικό του είναι ρυθμού βασιλικής, με τρία κλίτη και φέρει τοιχογραφίες λαϊκής τέχνης, έργα των αδελφών Νικολάου, Ευαγγέλου και Αναστασίου από το Κρούσοβο. Το τέμπλο του είναι περίτεχνο, η δε εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ χρονολογείται από το 1862. Τα τρία εξαπτέρυγα που φυλάσσονται μεταξύ ίων κειμηλίων, είναι καλής τέχνης, του 1890, και μαρτυρούν την περίοδο ακμής της Μονής. Φυλάσσονται τίμια λείψανα των Αγίων: Χαραλάμπους, Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων, Μοδέστου, Ορεστίου.

Στη θέση Αετοχώρι, κοντά στο χωριό Δωρικό, περί τα 11 χιλιόμετρα από την Αλεξανδρούπολη, το έτος 1981 ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος ίδρυσε το ανδρικό Μοναστήρι του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Θεμελιώθηκε την 26.9.1989 και εγκαινιάσθηκε επίσημα την 21.6.1992. Αν και νεότευκτο και χωρίς ιστορία, σύντομα κατέστη γνωστό στην ευρύτερη περιοχή και αποτελεί όαση πνευματική στην ακριτική και ευαίσθητη εθνικά περιοχή του Έβρου. Το κτιριακό συγκρότημα, με επίκεντρο το καθολικό (ρυθμού βυζαντινού, τρίκογχο), είναι άνετο, ευρύχωρο και φιλόξενο. Όλα είναι καινούρια, εκτός από μια εικόνα της Παναγίας (του 1786), δώρο του ιδρυτού μητροπολίτου, που τυπώθηκε και σε γραμματόσημο από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία. Τα τεμάχια, επίσης, των ιερών λειψάνων των εκ Σαμοθράκης Πέντε Νεομαρτύρων (Μανουήλ, Γεωργίου, Μιχαήλ, Θεοδώρου και Γεωργίου) που μαρτύρησαν το 1835 στη Μάκρη Αλεξανδρουπόλεως, του αγίου Παντελεήμονος, του αγίου Χαραλάμπους κ.ά., αποτελούν πολύτιμο θησαύρισμα της Μονής, οι αδελφοί της οποίας διακονούν συστηματικά στο πνευματικό και ιεροκηρυκτικό έργο της Μητροπόλεως. Στη Μονή λειτουργεί ξενώνας.

Πηγή: www.anemourion.blogspot.com

ΝΟΜΟΣ ΠΕΛΛΑΣ


Chat