ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΔΑΔΙΟΥ
(ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΑΥΡΙΩΤΙΣΣΑ)

Σε υψόμετρο 800 μ. και πάνω από την Αμφίκλεια βρίσκεται από το 1755 το Μοναστήρι της Παναγίας της Γαυριώτισσας (από το δένδρο γαύρος πιθανώς). Το καθολικό είναι ναός ελλαδικού τύπου, επισκευασμένος, τρίκλιτος με ψηλό τετραγωνικό τρούλο. Έχει θαυμάσιες τοιχογραφίες, όχι όμως καλά διατηρημένες. Το έτος 1756 αγιογραφήθηκε και ανακαινίσθηκε ο ναός, όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη επιγραφή: “Ανηγέρθη το παρόν κτίριον επί έτους 1755, Σεπτεμβρίου 22, ηγουμενεύοντος Ζωσιμά ιερομονάχου, διά χειρός μαστρο-Ιωάννου του Ζαγοριάδου 1755”.

Επίσης μια άλλη επιγραφή άνωθεν της θύρας του προνάου μάς πληροφορεί ότι: “Ιστορήθη ο παρών θείος και ιερώτατος ναός της θείας και Ιεράς Μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου διά συνδρομής και δαπάνης του πανοσιωτάτου αγίου καθηγουμένου κυρίου Γεναδίου, επί αρχιερατείας του θεοφιλεστάτου κυρίου Θεοκλήτου, ιερατευόντων δε Παρθενίου, Ραφαήλ, Γαλατίου, Νεκταρίου, Ανθίμου των ιερέων”. Κατ΄ αναλογία από άλλη επιγραφή εξάγεται ότι ιστορήθηκε ο Ναός το ίδιο περίπου έτος 1755.

Το τέμπλο είναι του 1838, η αγιογράφηση του τρούλου του 1848. Η μονή γνώρισε πολλές καταστροφές κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως του 1821 και η συμβολή της σ΄ αυτήν ήταν σημαντική. Απετέλεσε κέντρο δράσεως τόσο του Αθανασίου Διάκου, όσο και του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Το 1836 και το 1848 ανακαινίσθηκε. Υπέστη νέες φθορές κατά την περίοδο της κατοχής. Το 1956 πάλι κάηκε. Το 1957 ανακατασκευάσθηκε και μετατράπηκε σε γυναικείο Μοναστήρι. Πολλά τα φυλασσόμενα κειμήλια. Ξεχωρίζει ένα σιγγίλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, ένα Αντιμήνσιο με ελληνικά και σλαβικά γράμματα του έτους 1717, λειψανοθήκες των ετών 1815 και 1870 κ.ά.

Η Ιερά Μονή Γενεσίου της Θεοτόκου Δαδίου είναι γυναικεία και υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδος.

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Φθιώτιδος