Η Ιερά Μονή Παλαιοπαναγιάς, είναι ένα ιστορικό μοναστήρι, χτισμένο 7 χλμ. νότια του Άστρους Αρκαδίας και κοντά στο χωριό Μελιγού Αρκαδίας.
Το αρχικό όνομα της Μονής ήταν Αγία Ελεούσα, αλλά για την αποφυγή σύγχυσης με το κοντινό μοναστήρι της Αγίας Τριάδας Ελεούσας, άλλαξε και έγινε Παλαιοπαναγιά. Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή ιδρύθηκε το 1310, ενώ η πρώτη ιστορική μνεία της εμφανίζεται το 1612 σε σιγίλιο του Πατριάρχη Νεόφυτου Β΄. Παρόλα αυτά, η Μονή βρισκόταν σε ακμή και πριν το 1612. Κατά τα Ορλωφικά, η Ι. Μονή καταστράφηκε και ερημώθηκε, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει ένας μεγάλος αγώνας για την διατήρηση της κτηματικής της περιουσίας, που κράτησε για πολλά χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 και συγκεκριμένα το 1822, η Μονή πρόσφερε για τις ανάγκες του αγώνα 1000 γρόσια, ενώ 4 χρόνια αργότερα καταστράφηκε από τον Ιμπραήμ Πασά. Τα επόμενα χρόνια, η Μονή ανακαινίστηκε πολλές φορές και το 1991 μετατράπηκε σε γυναικεία.
Η Μονή σήμερα, είναι πλήρως ανακαινισμένη. Διαθέτει διατηρημένα κελιά με καμάρες και έναν ευρύχωρο αύλειο χώρο με το καθολικό. Το καθολικό της Μονής, χτίστηκε το 1814 και ανήκει στον τύπο του εγγεγραμμένου σταυροειδούς με τρούλο. Εσωτερικά, ο ναός δεν είναι αγιογραφημένος, ενώ στο δάπεδό του, υπάρχει μαρμάρινη πλάκα με τον δικέφαλο αετό και μωσαϊκά. Η Ι. Μονή διαθέτει αρκετά λείψανα, καθώς και ιερά σκεύη και κειμήλια. Το καθολικό, είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει στις 15 Αυγούστου. Η Ι. Μονή ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας.
Πηγή : el.wikipedia.org
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑΣ
