ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΛΙΓΟΒΙΤΣΙΟΥ
Στους πρόποδες του χαμηλού όρους Λιγοβίτσι, πάνω σε λόφο, οκτώ χιλιόμετρα από το κεφαλοχώρι Φυτείες, βρίσκεται το ωραίο μοναστήρι της Παναγίας, και πιο κάτω η ήρεμη λίμνη Οζερός.
Δεν είναι γνωστή η ακριβής χρονολογία ανεγέρσεως της Μονής. Οι τοπικές, πάντως, παραδόσεις κάνουν λόγο για σλάβους κτίτορες, τα αδέλφια Λιγοβό και Βενετσιάνα (εξ ου και Παναγία η Λιγοβιτσιάνα). Ο Μελέτιος, αρχιεπίσκοπος Αθηνών και γεωγράφος, υποστηρίζει ότι το κάστρο (Μονή) κτίσθηκε «από έναν Λυγκέα, που ήταν γιος του Αφαρέα, βασιλιά της Μεσσηνίας και από το όνομά του ο λαός το ονόμασε Δυγκοβίτσι ή Λίγοβίτσι».
Σημαντική ήταν η προσφορά του στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Όντας, τότε, ανδρικό έδωσε το παρών σε όλες τις φάσεις του Αγώνος. Φιλοξένησε και εμψύχωσε τον Καραϊσκάκη και τους άνδρες του, που κατέφυγαν σ’ αυτό μετά την αποτυχία στο Αιτωλικό. Έγινε τόπος συνάντησης και ορμητήριο της Δυτικής Στερεός. Εδώ οργανώθηκε το στρατόπεδο του Καραϊσκάκη και έγινε φρούριο των άλλων οπλαρχηγών της περιοχής.
Όπως ήταν φυσικό, μόλις μπόρεσαν οι Τούρκοι και πάτησαν τη Μονή, το 1825, έκαψαν και κατέστρεψαν τα πάντα. Μετά την απελευθέρωση, οι διασωθέντες μοναχοί ανοικοδόμησαν και πάλι τη Μονή, αλλά το 1833 ο Όθων διέλυσε και απαλλοτρίωσε την περιουσία της. Χρυσά και αργυρά τάματα και αναθήματα, χειρόγραφα και ιερά σκεύη διασκορπίσθηκαν, πουλήθηκαν, αφανίσθηκαν. Μόνο μία λειψανοθήκη αξίας με τίμια λείψανα των αγίων Γεωργίου, Τρύφωνος, Παντελεήμονος και Βαρβάρας απέμεινε, καθώς και λίγες εικόνες του 1814.
Έπειτα από ενάμισι περίπου αιώνα σιωπής, τον Ιούλιο του 1983, το ερειπωμένο μοναστήρι «άνοιξε τις πόρτες του και δέχθηκε φιλόξενα και στοργικά» τη νέα, γυναικεία πλέον, αδελφότητα, υπό την ηγουμένη Μακρίνα (Μαρκοπούλου), προερχόμενη από την Κάτω Παναγιά Άρτας.
Με τη συμπαράσταση του μητροπολίτου Θεοκλήτου, τον προσωπικό της μόχθο και την εργασία κατοίκων των Φυτειών και του πολιτιστικού Συλλόγου, η αδελφότης ανέστησε κυριολεκτικά την ιστορική Μονή. Έτσι, ό,τι είχε προσφέρει και το 1829, όταν συνέβαλε στην οικοδόμηση «δι’ ιδίων εξόδων» σχολείου, επαναλαμβάνεται τώρα με τη φωτεινή παρουσία της: Ενισχύει, παρηγορεί, συμπαραστέκεται στους χριστιανούς της ευρύτερης περιοχής, που προστρέχουν στην Παναγία ικέτες και προσκυνητές. Οι αδελφές ασχολούνται και με την αγιογραφία, την ιερορραπτική και την πνευματική διακονία.
Πηγή: www.astakos-news.gr
