ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΑΡΙΩΝ ΘΑΣΟΥ
Παρακάμπτοντας τον κεντρικό περιφερειακό δρόμο που περιμετρικά ενώνει όλο το καταπράσινο νησί της Θάσου, στο 14ο χιλιόμετρο από Πρίνο προς Λιμενάρια και ακριβώς στο ύψος της γέφυρας που βρίσκεται στη είσοδο της Σκάλας Μαριών, συναντούμε την αρχή ενός άλλου καλοφτιαγμένου δρόμου, που ακολουθώντας μια ομαλή ανηφοριά για 11 χιλιόμετρα προς το εσωτερικό του νησιού, φθάνει στο όμορφο και γραφικότατο χωριό της Θάσου τις Μαριές.
Μακραίωνη και σημαντική η ζωή και αυτού του χωριού, με έντονη παρουσία στην πολιτιστική, οικονομική και ιστορική φυσιογνωμία του νησιού. Ιδιαίτερο καύχημά του είναι ότι εδώ γεννήθηκε ο 14ετής νεομάρτυρας Ιωάννης (το ραφτόπουλο) που μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1652. Ακριβώς στο 6.5 χιλιόμετρο του δρόμου αυτού που οδηγεί στις Μαριές, αρχίζει ένας νέος στενός αλλά αρκετά καλοδιατηρημένος χωματόδρομος, που ακολουθώντας τον για 800 μ. προς το Βορρά φθάνουμε στο μικρό αλλά πανέμορφο μοναστήρι της ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
Όλη η περιοχή είναι θαυμάσια. Η “συνύπαρξη” των λιόδεντρων και των πεύκων και ο εκφραστικός συνδυασμός τους με τη λουλουδιασμένη φύση και την απεραντoσύνη του πράσινου, κάνει να ριγεί από ευχαρίστηση κάθε φυσιολάτρης της περιοχής. Μοναδική παραφωνία προς τη μαγευτικότητα του τοπίου αποτελεί το μικρό, ευτυχώς, τμήμα του καμένου δάσους που βρίσκεται απέναντι και νοτιοανατολικά προς το μοναστήρι θυμίζοντας την πρόσφατη τραγωδία της πυρκαγιάς.
Η μοναστική αγιορείτικη πολιτεία με κορώνα της τον πανύψηλο Άθωνα, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι και νοτιοανατολικά, δίνει μια ιδιαίτερη μαγεία στο τοπίο και βοηθάει τον ευλαβή προσκυνητή του μοναστηριού να νιώσει καλύτερα την ιερότητα του χώρου ατενίζοντας, έστω και από μακρυά, το πανέμορφο εκείνο περιβόλι της Παναγίας.
Όντας ζωντανό εργοτάξιο τα τελευταία χρόνια το μοναστήρι, δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς τις κτιριακές εγκαταστάσεις του και τη “μορφή” του, αφού κάθε χρόνο αλλάζει αυτή με την προσθήκη νέων κτισμάτων ή την ωραιοποίηση των παλαιοτέρων απ’ αυτά. Πάντως σήμερα, εκτός από τον κεντρικό ναό που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, υπάρχει μισολοκληρωμένη, τουλάχιστον η βορεινή πλευρά των κτισμάτων της μονής, στην οποία βρίσκονται τα κελλιά των μοναχών, η βιβλιοθήκη και το πανέμορφο εκκλησάκι του Τιμίου Προδρόμου που είναι πράγματι ένα σωστό κομψοτέχνημα. Υπάρχει ακόμα ένα ανεξάρτητο κτίσμα στα δεξιά της εισόδου της Μονής όπου στεγάζεται το μαγειρείο, ο ξενώνας και τα δωμάτια, στα οποία φιλοξενήθηκαν προσωρινά και οι υπέργηρες μοναχές της Μονής του Αγίου Παντελεήμονος Θάσου με την ηγουμένη αυτών, μέχρις ότου εγκαταστάθηκαν οριστικά στις εγκαταστάσεις της Μονής. Τέλος, στη νοτιοανατολική πλευρά της Μονής, αριστερά της εισόδου αυτής, ολοκληρώθηκε τα Χριστούγεννα 1989 η ανέργεση μιας θαυμάσιας αίθουσας υποδοχής των προσκυνητών που θα παίζει το ρόλο του αρχονταρικίου.
Γραπτές μαρτυρίες για την πρώτη ανέγερση του ναού της Παναγίας στη θέση που βρίσκεται σήμερα δεν έχουμε πριν από το 1813. Δεν ξέρουμε ακόμη μάλιστα αν ο ναός αυτός κτίστηκε ως απλό εξωκκλήσι του χωριού Μαριών στη θέση αυτή ή αν κάποτε ήταν ναός κάποιου μετοχίου που αργότερα παραχωρήθηκε στο χωριό. Το βέβαιο πάντως είναι ότι δυτικά και βόρεια αυτού, σε απόσταση ενός έως τριών χιλιομέτρων, υπήρχαν τουλάχιστον τρια μετόχια των Αγιορείτικων μονών Ξηροποτάμου, Σταυρονικήτα και Καρακάλου. Σήμερα όλος ο χώρος που περιέβαλλε τα μετόχια αυτά μαζί με τα ελαιόδενδρά τους που άλλοτε ανήκαν στις αντίστοιχες αγιορείτικες μονές, από το 1932 έχει απαλλοτριωθεί και τον κατέχουν οι κάτοικοι των Μαριών και των Λιμεναρίων.
Ο ναός πρωτοκτίσθηκε το 1813 ως μικρός ναός. Ο σημερινός ναός χτίσθηκε πράγματι στις αρχές του περασμένου αιώνα. Σε τουρκικό έγγραφο (χοτζέτι) που διασώζεται σήμερα στο Λαογραφικό Μουσείο του Δήμου Καβάλας και προήλθε από το οικογενειακό αρχείο της μεγάλης θασιακής οικογένειας Φυλαχτάκη, αναγράφονται στα ελληνικά στο πίσω μέρος αυτού κατά λέξη τα εξής: “1813. Απριλίου 23, Χοτζέτι της Εκκλησίας στην παναγία: να γίνει: στου αχλάδι: μάκρος: πίχις-22: φάρδος. πίχες-10, ψίλος. πίχες έξι, πόρτες-2 με του χαγιάτι μαζί… τα παραθίρια “. Ασφαλώς ήταν η περίληψη της άδειας της τουρκικής διοικήσεως και αναφερόταν στην Εκκλησία της Παναγούδας.
Πηγή: www.im-philippon.gr
