ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΝΤΟΥΡΑΧΑΝΗΣ
Η παράδοση λέει πως το μοναστήρι της Παναγίας Ντουραχάνης είναι κτισμένο από έναν Τούρκο. Στις ανατολικές όχθες της λίμνης Παμβώτιδας, στις ρίζες του βουνού Μιτσικέλι, απέναντι από την πόλη των Ιωαννίνων, πριν από πολλούς αιώνες, υπήρχε ένα εικονοστάσι ταμένο στην χάρη της Υπεραγίας Θεοτόκου, στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι. Τον χειμώνα του 1434, ο μπέης της Ρούμελης, ο Ντουραχάν Πάσας, πηγαίνοντας με τον στρατό του για πολεμική επιχείρηση, πέρασε από εκεί και άναψε ένα κερί, γιατί ήταν από γονείς χριστιανούς. Στη συνέχεια, μέσα στην ομίχλη και το χιόνι, έχασε τον προσανατολισμό του και πέρασε με τον στρατό του πάνω από την παγωμένη λίμνη, χωρίς όμως απώλειες. Το τι είχε συμβεί, το αντελήφθη όταν πάτησε στη στεριά. Συνέχισε την αποστολή μέχρι το Αργυρόκαστρο, όπου κέρδισε τη μάχη και κατά την επιστροφή, πήγε στο εικονοστάσι και έκτισε το μοναστήρι της Ντουραχάνης (Δουραχάνης) ή της Παναγίας Ντουραχανιώτισσας όπως είναι επίσης γνωστό.
Για τους περισσότερους, ο θρύλος αυτός είναι η καθαρή ιστορία. Είναι άγνωστο πάντως, πότε πήρε τη σημερινή της μορφή η Ιερά Μονή της Παναγίας Ντουραχάνης, καθώς το 1611 έγιναν από τους Τούρκους καταστροφές στα θρησκευτικά μνημεία της Ηπείρου, λόγω των πρώτων επαναστατικών προσπαθειών των υπόδουλων. Επίσης, παρόλο που κάηκε ολοσχερώς το 1825, το 1830 κτίσθηκε εκ θεμελίων και εξακολούθησε να λειτουργεί μέχρι το 1933, χρονιά κατά την οποία το μοναστήρι λεηλατήθηκε και ερημώθηκε.
Η Μονή είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου). Το Καθολικό –απλός τρίκλιτος ναός με κεντρικό τρούλο και υπερυψωμένο κλειστό νάρθηκα– με αγιογραφημένους τοίχους και σκαλιστό ξύλινο τέμπλο, με την εικόνα της Παναγίας γεμάτη τάματα, προκαλεί δέος και θαυμασμό στον προσκυνητή, που έρχεται να ασπαστεί την Αγία και θαυματουργό εικόνα της Παναγίας. Συγκρότημα κελιών στα δυτικά και ένας ψηλός μανδρότοιχος περιβάλλουν το Καθολικό, ενώ σε διπλανό χώρο λειτουργεί οικοτροφείο με μεγάλη κοινωφελή προσφορά στο νομό Ιωαννίνων. Είναι πραγματικά πανέμορφο μοναστήρι που η γεωγραφική του θέση προς τη λίμνη, του προσφέρει ξεχωριστή γοητεία. Τις τελευταίες δεκαετίες πάντως, η Μονή έχει γίνει σημείο αναφοράς λόγω της παρουσίας του χαρισματικού γέροντος Αθανασίου, ο οποίος έδωσε ξανά ζωή στο μοναστήρι και το έκανε κέντρο αγάπης και προσφοράς.
«Στο δίλημμα, αν θα είμαι κοντά στον κόσμο ή να φύγω σε ησυχαστήριο, υπερίσχυσε η κοινωνική αποστολή. Ήθελα, να έχω τη χαρά της δημιουργίας, να είμαι κοντά στον άνθρωπο, να προσφέρω». Με απλά λόγια, ο υπερήλικας καλόγερος, πατέρας Αθανάσιος, αποτυπώνει το στίγμα για τη μεγάλη απόφαση ζωής, που πήρε ως νέος μοναχός το 1974. Τότε, το εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Παναγίας της Ντουραχάνης που παραχωρήθηκε στον καλόγερο, είχε μόνο βράχια και πέτρες. Ο πατέρας Αθανάσιος το ανάστησε με τα χέρια του. Η θέλησή του, τον έκανε πολυτεχνίτη και έδωσε πνοή στα χαλάσματα, όπου, πριν από 32 χρόνια, φύτρωσε το «’Ανθος», ένα Φιλανθρωπικό Ίδρυμα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα οικοτροφείο-καταφύγιο, ένα Δημοτικό Σχολείο και ένα Γυμνάσιο, που λειτουργούν με πολύ κόπο αλλά ισχυρή θέληση, σε χώρο δίπλα από τη Μονή και προσφέρουν τη ζεστασιά και τη φροντίδα σε παιδιά, ηλικίας 6 έως 18 ετών. Στις εγκαταστάσεις λειτουργούν, επίσης, βιβλιοθήκες, αναγνωστήρια, αίθουσες ψυχαγωγίας. Εκεί βρίσκουν φαγητό, ύπνο, εκπαίδευση, στοργή και αγάπη, εκατοντάδες άνθρωποι που το έχουν ανάγκη. Το εργαστήρι της αγιογραφίας, ο ραδιοφωνικός σταθμός και το λαογραφικό μουσείο, μεγιστοποιούν το έργο των ανθρώπων του μοναστηριού, που δεν είναι άλλοι από τους εθελοντές συνεργάτες του γέροντα, οι οποίοι αφιέρωσαν τη ζωή τους, στην προσφορά και την αγάπη για τον συνάνθρωπο. Ο γέροντας της Ντουραχάνης, στην αντίπερα όχθη της Παμβώτιδας, αντικριστά με τα τζαμιά του κάστρου των Ιωαννίνων, λιθαράκι λιθαράκι έχτισε αυτή τη μικρή, αλλά μεγάλη σε συμβολισμό, κοινωνία προσφοράς, εθελοντισμού και αγάπης. Δάσκαλοι, καθηγητές, εργάτες, μάγειροι, απλοί πολίτες, προσφέρουν καθημερινά, ακούραστα τις υπηρεσίες τους. Το κοινωνικό τους έργο φτάνει ακόμη και στα κρατητήρια της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ιωαννίνων, καθώς καθημερινά εξασφαλίζουν φαγητό για τους κρατούμενους.
Ο πατέρας Αθανάσιος, κατά κόσμον Σωτήρης Χατζής, γεννήθηκε στην ορεινή Βοβούσα, στο Ανατολικό Ζαγόρι. Ο ίδιος λέει ότι είναι αγράμματος, όμως με τη φώτιση του Αγίου Πνεύματος, κατάφερε να διαβάσει αρχικά την Αγία Γραφή και στη συνέχεια όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία. Το 1972, ένας βοηθός Επισκόπου στα Ιωάννινα, προέτρεψε τον Σωτήρη Χατζή -αναγνωρίζοντας την επιθυμία του- να γίνει μοναχός. Στη συνέχεια, χειροτονήθηκε διάκονος και την επόμενη χρονιά ιερέας. Αρχικά, του παραχωρήθηκε το μοναστήρι του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου, ενώ στη συνέχεια η Παναγία Ντουραχάνη.
Πηγή: www.monastiria.gr
