ΙΕΡΟ ΣΙΝΑΪΤΙΚΟ ΜΕΤΟΧΙΟ ΑΓΙΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Το σιναΐτικο μετόχι του Αγίου Ματθαίου κτίστηκε το 1508 πάνω στα ερείπια παλαιότερου Βυζαντινού ναού. Το συγκρότημα περιλαμβάνει το ναό, δύο νεοκλασικά κτήρια και ένα ακόμη νεότερο κτίσμα. Το παλαιότερο τμήμα, στα βόρεια του δίκλιτου με εγκάρσιο νάρθηκα ναού, αποτελεί ο μονόκλιτος καμαροσκέπαστος ναΐσκος του Αγίου Ματθαίου, ο οποίος σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή κτίσθηκε το 1600.

Μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς, στο ναό αυτόν εκκλησιάζονταν όλοι οι Χριστιανοί της πόλης, καθώς οι Οθωμανοί μετέτρεψαν την Αγία Αικατερίνη σε τζαμί. Ο ναός τότε περιήλθε στη δικαιοδοσία της Αγίας Αικατερίνης των του όρους Σινά μετά από παρέμβαση του διερμηνέα της Υψηλής Πύλης, Νικούσιου Παναγιωτάκη. Στα τέλη του 17ου αιώνα έγινε επέκταση του υφιστάμενου ναού και προσετέθη και το νότιο κλίτος της Αγίας Παρασκευής. Μέσα στον 18ο αιώνα ανοικοδομήθηκε και ο επιπεδόστεγος νάρθηκας, στο βορειοανατολικό άκρο του οποίου διαμορφώθηκε παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Χαράλαμπο.

Σήμερα στο ναό φιλοξενείται συλλογή εικόνων στην οποία περιλαμβάνονται σημαντικά έργα της Κρητικής Σχολής, όπως η Σταύρωση του Γεωργίου Καστροφύλακα (1752), η Αγία Αικατερίνη του Ιερεμία Παλλαδά, η Σταύρωση και ο Άγιος Τίτος και σκηνές του βίου των Αγίων Δέκα Μαρτύρων του Ιωάννη Κορνάρου (1772 και 1773), δύο ανυπόγραφες εικόνες του Μιχαήλ Δαμασκηνού (Άγιος Συμεών ο Θεοδόχος και Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος – 16ος αιώνας) και άλλα.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θείας ἤκουσας, φωνῆς τοῦ Λόγου, καὶ τῆς πίστεως, τὸ φῶς ἐδέξω, καταλείψας τελωνείου τὸν σύνδεσμον· ὅθεν Χριστοῦ τὴν ἀπόρρητον κένωσιν, εὐηγγελίσω Ματθαῖε Ἀπόστολε. Καὶ νῦν πρέσβευε, δοθῆναι τοῖς σὲ γεραίρουσι, πταισμάτων ἱλασμὸν καὶ μέγα ἔλεος.