ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, ΧΡΥΣΟΣΚΑΛΙΤΙΣΣΑ
Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι κτισμένη πάνω σε ένα απότομο βράχο στα δυτικά παράλια της Κρήτης, κοντά στη μοναδικού κάλλους περιοχή του Λαφονησιού, που περιλαμβάνεται στο δίκτυο NATURA. Η Μονή κτίστηκε πιθανώς στα χρόνια της όψιμης Βενετοκρατίας. Στην απογραφή του 1637 αναφέρεται ως ναός της Παναγίας Γουνοσκαλίτισσας (Madonna Ghunoskaletessa) από τον ιερέα του κοντινού χωριού Κούνενι (Βάθη). Σύμφωνα με την παράδοση πήρε το όνομα Χρυσοσκαλίτισσα επειδή ένα από τα σκαλοπάτια της απότομης κλίμακας που οδηγεί στη Μονή ήταν χρυσό, αλλά το έβλεπαν μόνο οι πιστοί.
Το συγκρότημα κτίστηκε με συμπλήρωση του βράχου με θολωτούς χώρους, πάνω στους οποίους σχηματίζεται η επίπεδη αυλή με το νεότερο μονόχωρο, καμαροσκέπαστο καθολικό, που αντικατέστησε το 1894 το μικρό, σπηλαιώδη ναό. Σε μικρή απόσταση κάτω από το βράχο κτίστηκε ένα ακόμη συγκρότημα, ο Παρθενώνας, που φιλοξενούσε μοναχές, οι οποίες ανήκαν στη Μονή. Στο καθολικό σώζεται η εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου, έργο καλής τέχνης του β΄μισού του 17ου αιώνα, ιδιαίτερα σεβαστή στους πολλούς προσκυνητές. Τα τελευταία χρόνια η Μονή ανακαινίζεται και φιλοξενεί ένα μικρό μουσείο με νεότερα εκκλησιαστικά κειμήλια και λαογραφικά αντικείμενα.
ΠΗΓΗ: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΙΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕΛΙΝΟΥ
