ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ
Νότια της Δημητσάνας στην Αρκαδία, σε μια χαράδρα όπου διαρρέει ο περίφημος Λούσιος ποταμός, βρίσκεται μια από τις ιστορικότερες Ι. Μονές της Πελοποννήσου και όλης της Ελλάδας, η Ιερά Μονή της Παναγίας του Φιλοσόφου.
Η παλιά Μονή είναι κτίσμα του 963 μ.Χ. και ιδρύθηκε από τον Ιωάννη Λαμπαρδόπουλο, φιλόσοφο και γραμματέα του Αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά. Σήμερα από την παλιά Μονή διατηρείται ένα εκκλησάκι βυζαντινής τεχνοτροπίας του 10ου αιώνα με τις τοιχογραφίες του. Από την ιδιότητα του ιδρυτή της, η Μονή πήρε και την ονομασία της ως «Φιλοσόφου». Κοντά στα ερείπια της παλιάς Μονής (συνδέεται με μονοπάτι) βρίσκεται η Νέα Μονή Φιλοσόφου που υπάρχει από το 17ο αιώνα. Σώζεται το Καθολικό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (που εορτάζει στην Απόδοση της εορτής στις 23 Αυγούστου), το οποίο είναι βυζαντινής τεχνοτροπίας με πλούσια εικονογράφηση. Η νέα Μονή, σε μεγάλο βαθμό ανακαινισμένη, λειτουργεί μαζί με την παλιά Μονή ως μετόχι της Μονής Τιμίου Προδρόμου. η οποία επίσης βρίσκεται στον Λούσιο.
Σε όλο το νότιο μήκος της χαράδρας του Λούσιου ποταμού υπήρχαν σπηλιές και σειρά ασκηταριών που καταστράφηκαν από τις επιδρομές των Σλάβων τον 7ο και 8ο αιώνα.
Η περιοχή αναδείχτηκε σε κέντρο παιδείας και πνευματικής καλλιέργειας την περίοδο της τουρκοκρατίας όπου λειτουργούσε και Κρυφό Σχολειό. Εβδομήντα (70) αρχιερείς και επτά Πατριάρχες μαθήτευσαν στη σχολή της Δημητσάνας, μεταξύ αυτών και ο καταγόμενος από τη Δημητσάνα Πατριάρχης Άγιος Γρηγόριος ο Ε’.
Το 1955 η Μονή χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο και από το 1992 άρχισε να συντηρείται και να ανακαινίζεται με την επίβλεψη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η επίσκεψη στην ευρύτερη περιοχή αποζημιώνει τον επισκέπτη, αφού του δίνεται η ευκαιρία να περπατήσει στα καλντερίμια της Δημητσάνας, να επισκεφτεί τη βιβλιοθήκη και το κάστρο της.
Η Ι. Μονή υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
