ΙΕΡΑ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΚΟΙΝΟΒΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ
Η Ιερά Σταυροπηγιακή Κοινοβιακή Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Σπηλιάς των Άγραφων υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων και βρίσκεται στον δήμο Ανατολικής Αργιθέας στο χωριό Κουμπουριανά. Η Ιερά Μονή είναι κτισμένη στην εξοχή ενός βράχου και σε υψόμετρο 1000 μέτρων. Κτήτορες της Ιεράς Μονής είναι δύο αδελφοί Αθανάσιος και Παρθένιος των οποίων η καταγωγή ήταν από το χωριό Στεφανιάδα. Αφορμή της ιδρύσεως της Ιεράς Μονής ήταν η εύρεση με θαυματουργικό τρόπο της εικόνας της Παναγίας της Οδηγήτριας (Σπηλιώτισσας).
Στο χώρο της Μονής συναντάμε δύο Ναούς: Ο μικρότερος και παλαιότερος είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και κτίστηκε το 1064. Ο μεγαλύτερος, που είναι και το καθολικό της Μονής, τιμάται στην μνήμη της Ζωοδόχου Πηγής. Είναι τρίκλητος βασιλική με τρούλο και κτίστηκε το 1736. Το τέμπλο του Ναού φιλοτεχνήθηκε το 1779 από τους αδελφούς τεχνίτες Γεώργιο και Ιωάννη. Στη Δεσποτική εικόνα του Χριστού ως Μεγάλου Αρχιερέως υπάρχει η επιγραφή: «Ελάχιστος Θεόδωρος αγιογράφος από την Μεγαλοβλαχίαν εκ κώμης Βουκουρέστι, Έτει ΑΨΛΖ». Γύρω από τους δύο Ναούς σώζονται κελιά και ο φρουριακός περίβολος.
Στην Ιερά Μονή φυλάσσεται η Θαυματουργός Εικόνα της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, σύμφωνα με την παράδοση, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά με σωρεία Θαυμάτων.
Η Ιερά Μονή έπαιξε σημαντικό ρόλο στους αγώνες του 1821. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έκανε συχνά πολεμικές συσκέψεις και συμβούλια στην Ιερά Μονή, αφού η θέση της είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Στην Ιερά Μονή είχε την έδρα της η Επαναστατική Κυβέρνηση στα 1867.
Τα τελευταία χρόνια με την οικονομική βοήθεια των ευλαβών προσκυνητών και ενέργειες του Καθηγουμένου η Ιερά Μονή αναστυλώνεται.
Πηγή: www.imthf.gr
