ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΟΥΜΕΡΑ
Η Ιερά Μονή της Παναγίας Γουμερά βρισκόταν κοντά στο χωριό Τσίτη, της επαρχίας Χαλδίας της Άρδας, περίπου 30 χιλιόμετρα από την Αργυρούπολη. Υπήρξε σπουδαίο πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο ανάπτυξης, με μια σπουδαία βιβλιοθήκη, στην οποία μπορούσε να βρει κανείς χειρόγραφα σπουδαίων ανθρώπων, όπως του Αριστοτέλη και του Ιωάννη του Χρυσόστομου. Οι εικόνες που στόλιζαν τη Μονή ήταν άξιες θαυμασμού και είχαν δημιουργηθεί στη Βλαχία.
Σύμφωνα με την παράδοση, η Ι. Μονή της Παναγίας Γουμερά ιδρύθηκε το 950 μ.Χ, από τους ιερομόναχους Παΐσιο, Σωφρόνιο και Λαυρέντιο. Μετά το θάνατό τους, η Μονή ερημώθηκε για περίπου 200 χρόνια. Το 1150, όμως, η Μονή ξαναζωντανεύει από τους Ανανία και Κοσμά, οι οποίοι ξανάχτισαν τα ερειπωμένα κελιά και την έθεσαν ξανά σε λειτουργία.
Στη Μονή της Παναγίας Γουμερά, η οποία όπως προαναφέρθηκε ήταν σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο, έμαθαν τα πρώτα τους γράμματα σημαντικές προσωπικότητες της περιοχής, όπως δάσκαλοι και επίσκοποι. Η Μονή λειτούργησε έως το 1914, όταν και κατασχέθηκε η περιουσία της από τη τούρκικη κυβέρνηση. Έτσι τερματίστηκε βίαια η λειτουργία της, με αποτέλεσμα να χαθεί ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο.
Το 1970 το σωματείο «Αδελφότητας Ποντίων Καλλιθέας» αποφασίζει γα την επανίδρυση της Μονής στην νέα πατρίδα, την Μακρυνίτσα Σερρών. Η Θεοδωρίδου Στέλλα και η Κανλή Βέτα δωρίζουν τα κτήματα τους για να υπάρξει ο απαραίτητος χώρος. Σύσσωμοι όλοι οι κάτοικοι του χωριού με αισιοδοξία, κέφι και χαρά συμβάλλουν υλικά, ηθικά, οικονομικά και με προσωπική εργασία για το κτίσιμο της Μονής. Με την βοήθεια και την χάρη Της τον Ιούνιο του 1971 εγκαινιάζεται ο Ιερός Ναός.
Στη Μακρυνίτσα, στο όμορφο και ήσυχο χωριό, αναβιώνει η παλιά ιστορική Μονή της Παναγίας Γουμερά από τις χαμένες πατρίδες και συγκεκριμένα από την κοιλάδα της Τσίτης, της επαρχίας Χαλδίας της Άρδας από την Αργυρούπολη του Πόντου.
Πηγή : www.trapezounta.gr, www.refanidishotel.gr
