Σταυροχώρι και Κουτσουράς Ιεράπετρας:
εκεί που τα βουνά της ανατολικής Κρήτης συναντούν το Νότιο Κρητικό Πέλαγος
Το Σταυροχώρι, χτισμένο σε υψόμετρο 313 μέτρων στους πρόποδες του όρους Θρυπτή, αναφέρεται πρώτη φορά ως «Στραβοδοξάρι» το 1577, όνομα που πιθανότατα προέρχεται από το επώνυμο του πρώτου ιδρυτή του χωριού κατά την ανάκτηση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά ή από το σχήμα του οικισμού ή ίσως από το στραβό δοξάρι κάποιου θρυλικού λυράρη της περιοχής. Σήμα κατατεθέν του Σταυροχωρίου είναι οι 24 εκκλησίες του, που κάθε τόσο γιορτάζουν και δίνουν ευκαιρία στους χωριανούς να διοργανώνουν όμορφα πανηγύρια, με κυριότερο αυτό του Δεκαπενταυγούστου, που γιορτάζει η Μονή Παναγίας Λυγιάς.
Εξίσου σημαντικός είναι ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος είναι ημισκαμμένος σε σπηλιά, στην άκρη ενός γκρεμού. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ναός ιδρύθηκε από τον Απόστολο Παύλο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Κρήτη. Στην Τουρκοκρατία, ο ναός λειτούργησε ως «κρυφό σχολειό» και έγινε καταφύγιο για γυναικόπαιδα κατά τις πειρατικές επιδρομές. Ο θρύλος λέει πως χάρη στις προσευχές τους, ο βράχος μπροστά από την πόρτα σχίστηκε και τα γυναικόπαιδα διέφυγαν με ασφάλεια. Στη μικρή και γραφική πλατεία του χωριού, όπου σήμερα βρίσκονται τα καφενεία, υπήρχε κάποτε το παρατηρητήριο του χωριού, το οποίο αποτελούσε μέρος μιας σειράς παρατηρητηρίων που εκτείνονταν κατά μήκος της ακτής για να προειδοποιούν τους κατοίκους για τις επιδρομές των πειρατών. Ακόμη, στο Σταυροχώρι γεννήθηκε ο βιολάτορας Στραβογιαννιός, οργανοπαίκτης με σπουδαία προσφορά στη μουσική παράδοση της ανατολικής Κρήτης.
Περπατώντας μέσα στο Σταυροχώρι, ο επισκέπτης αισθάνεται τη γαλήνη και την ηρεμία του ορεινού τοπίου, ενώ από ψηλά το βλέμμα του φτάνει μέχρι τον παραθαλάσσιο οικισμό του Κουτσουρά, το «επίνειο» του Σταυροχωρίου, που πήρε το όνομά του από τα κούτσουρα των πεύκων της περιοχής. Το κοντινό Φαράγγι των Κόκκινων Πεταλούδων ξεκινάει από το Ορεινό καταλήγει στο Δασάκι, ένα πευκόδασος στην είσοδο του Κουτσουρά, γνωστό για τις καλοκαιρινές εκδηλώσεις που γίνονται εκεί. Στο Σταυροχώρι και τον Κουτσουρά υπάρχουν παραδοσιακές ταβέρνες που λειτουργούν όλο τον χρόνο και διαθέτουν κουζίνα βασισμένη στις τοπικές πρώτες ύλες, όπως τα διάσημα φιστίκια Κουτσουρά, που λίγοι καλλιεργούν πια.
Στις πεντακάθαρες παραλίες του Κουτσουρά και του Μακρύ Γιαλού τα νερά είναι κρυστάλλινα, ενώ στο βάθος δεσπόζουν τα βουνά της ανατολικής Κρήτης, δημιουργώντας έναν εκπληκτικό συνδυασμό βουνού και θάλασσας, επιβλητικότητας και γαλήνης. Η παραλία του Καλαμοκανιά είναι από τις καλύτερες της περιοχής και πήρε το όνομά της από τους «Καλαμοκανάδες», τα ασπρόμαυρα μεταναστευτικά πουλιά με τα ψηλόλιγνα κόκκινα πόδια που κάνουν μια στάση στα ρέματα της περιοχής. Το Σταυροχώρι και ο Κουτσουράς, σε πολύ κοντινή απόσταση από την πόλη της Ιεράπετρας, προσφέρουν πολλές δυνατότητες για δραστηριότητες, από πεζοπορίες και βόλτες στην εξοχή μέχρι θαλάσσια σπορ και βουτιές στα γαλαζοπράσινα νερά. Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί ιδανικό προορισμό για όποιον θέλει να ζήσει τη φυσική ομορφιά της Κρήτης σε όλο της το μεγαλείο, χωρίς να χρειαστεί να επιλέξει ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα.
Πηγές: wikipedia.org, ierapetra.gr.
Ελάτε να γνωρίσουμε μαζί το Σταυροχώρι και τον Κουτσουρά στη μονοήμερη εκδρομή που έχουμε ετοιμάσει για την Κυριακή 15 Ιουνίου 2025!
