Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και Αγίου Γεδεών στις Μαργαρίτες Ρεθύμνου-Μετόχι Μονής Καρακάλλου Αγίου Όρους
Στο χωριό Μαργαρίτες, περίπου 30 χιλιόμετρα νότια του Ρεθύμνου, δεσπόζει η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και Αγίου Γεδεών, γνωστή και ως Μετόχι της Μονής Καρακάλου. Η ίδρυσή της τοποθετείται στα τέλη του 15ου με αρχές του 16ου αιώνα, με κτήτορα μέλος της ενετοκρητικής οικογένειας των Δανδόλων, η οποία είχε στην κατοχή της εκτεταμένα κτήματα στην περιοχή. Στην είσοδο του ναού διασώζεται μέχρι σήμερα ανάγλυφο το οικόσημο της οικογένειας, χαραγμένο πάνω στην ταφική πλάκα του κτήτορα.
Αρχικά λειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι. Κατά την Οθωμανική περίοδο, όμως, όταν οι Τούρκοι κατευθύνθηκαν προς τη Μονή με σκοπό να εξοντώσουν τις μοναχές και να τη λεηλατήσουν, αυτές πρόλαβαν να κρυφτούν σε παρακείμενο σπήλαιο. Σύμφωνα με την παράδοση, ένα λευκό σύννεφο κάλυψε την είσοδο του σπηλαίου και οι διώκτες τους δεν τις εντόπισαν ποτέ. Στο πέρασμα του χρόνου, το μοναστήρι παραχωρήθηκε στη Μονή Καρακάλου του Αγίου Όρους και μετατράπηκε σε ανδρικό. Από τους πιο γνωστούς μοναχούς που έζησαν εκεί ήταν ο Άγιος Γεδεών, ο οποίος μόνασε επί έξι έτη, έως το 1803, και μαρτύρησε στον Τύρναβο το 1818. Η μνήμη του τιμάται στη μονή κάθε 30 Δεκεμβρίου, ενώ η κύρια εορτή είναι η Μεταμόρφωση του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου.
Η μονή αναστηλώθηκε το 1998, μετά από μακρά περίοδο εγκατάλειψης, με ενεργή συμμετοχή των κατοίκων των Μαργαριτών. Σήμερα, στο συγκρότημα σώζονται μόνο δύο ιστορικά κτίρια του 18ου-19ου αιώνα, ενώ τα υπόλοιπα είναι σύγχρονες κατασκευές. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και περιλαμβάνει τον τάφο του κτήτορα στο κέντρο. Ο εξωτερικός χώρος της μονής εντυπωσιάζει με τους καταπράσινους κήπους, τα ανθισμένα λουλούδια, τη μικρή λιμνούλα με νούφαρα και τα ελεύθερα παγώνια.
Πηγές: imra.gr, orthodoxtimes.gr, e-storieskritis.gr, cretanbeaches.com.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος βαρύς.
Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός, δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου, καθὼς ἠδυναντο. Λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι.
