ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ (ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ)
Η Ιερά Μονή Ζωγράφου βρίσκεται πάνω στο βουνό, σε μια πλαγιά του βορειοδυτικού μέρους της αθωνικής χερσονήσου και είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους Βούλγαρους Ορθοδόξους. Η µονή είναι αφιερωµένη στον άγιο Γεώργιο, του οποίου και σώζεται µια παλαιά αχειροποίητη εικόνα, που είναι ένα από τα σπουδαιότερα κειµήλια της µονής. Η µονή κατέχει την ένατη θέση στην ιεραρχία των αθωνικών καθιδρυµάτων.
Η μονή ιδρύεται, σύμφωνα με την παράδοση, τον 10ο αι. από τρία αδέλφια, τον Μωυσή, τον Ααρών και τον Ιωάννη από την Αχρίδα. Σύµφωνα µε άλλη εκδοχή κτίτορας της µονής είναι ο Γεώργιος ο Ζωγράφος, που αναφέρεται στο Τυπικό του Τσιµισκή (972). Για την πρώιµη ιστορία της µονής δε µας διασώθηκαν έγκυρες πληροφορίες.
Κατά τη μεταβυζαντινή περίοδο, το µοναστήρι ταλαιπωρήθηκε από επιδροµές Καταλανών πειρατών, αλλά ανέκαµψε σύντοµα µε τις χορηγίες και την υποστήριξη των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων και των ηγεµόνων των Παραδουνάβιων χωρών. Υπολογίζεται ότι στα µέσα του 13ου αιώνα η Ζωγράφου έλαβε βουλγαρικό χαρακτήρα, ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ και ο πατριάρχης Βέκκος ευθύνονται για τον µαρτυρικό θάνατο 26 Ζωγραφιτών µοναχών, που αρνήθηκαν την ένωση των δύο Εκκλησιών και την ενωτική πολιτική της πολιτειακής και εκκλησιαστικής αρχής. Το 1873 χτίστηκε και κενοτάφειο στη µνήµη αυτών των Ζωγραφιτών µαρτύρων.
Τον 15ο αιώνα ο Στέφανος ο Καλός βοήθησε αποφασιστικά τη µονή και της πρόσφερε µια σειρά από µονύδρια. Η Ζωγράφου είχε µετόχια σε περιοχές της Ρουµανίας, Βουλγαρίας, Ρωσίας και Τουρκίας, όµως σήµερα της έµειναν µόνο όσα βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο.
Το νέο Καθολικό (αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο) κτίστηκε το 1801 και αγιογραφήθηκε το 1817. Το τέμπλο και η Αγία Τράπεζα είναι θαυμάσια ξυλόγλυπτα. Βορειοδυτικά του ναού είναι τοποθετηµένη και η φιάλη του αγιασµού. Ως και τις αρχές του 19ου αιώνα στη µονή µαζί µε τους Βουλγάρους µοναχούς συµβίωναν και µοναχοί ελληνικής και σερβικής καταγωγής, αλλά από το 1845 και έπειτα έµειναν µόνο Βούλγαροι.
Μεταξύ 1862-69 ανακαινίστηκε σχεδόν η µισή µονή. Τότε προστέθηκαν και τα βαριά κτίρια της βόρειας πλευράς µε τα κελλιά των µοναχών, το πρόπυλο και η δυτική πτέρυγα. Σε στιγµές εθνικιστικής έξαρσης, κυρίως στις αρχές του αιώνα µας, ορισµένοι Βούλγαροι µοναχοί κράτησαν ανθελληνική στάση. Ποτέ, ωστόσο, δεν αποµακρύνθηκαν από την κανονική εκκλησιαστική τους αρχή, το Οικουµενικό Πατριαρχείο. Το 1974 η μονή γνώρισε µια πυρκαγιά µικρών διαστάσεων που κατέστρεψε τη νότια πλευρά.
Η µονή έχει 8 παρεκκλήσια και άλλα τόσα εξωκκλήσια. Στη βιβλιοθήκη της περιλαµβάνει 162 ελληνικά και 388 σλαβικά χειρόγραφα, καθώς επίσης και περί τα 10.000 έντυπα βιβλία. Ανάµεσα στα γνωστά κειµήλια της Ζωγράφου είναι και οι δύο θαυµατουργές εικόνες της Θεοτόκου, η του Ακαθίστου ή Προαναγγελλομένη και η Επακούουσα.
Ιερά εικόνα της Παναγίας του Ακαθίστου ή της Προαναγγελλομένης
Κατά την εποχή της ψευδενώσεως της συνόδου της Λυώνος επί Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου και Ιωάννου Βέκκου των λατινοφρόνων κατά τον ΙΓ’ αιώνα, λατίνοι κληρικοί μαζί με στρατιώτες εισέβαλαν στο Άγιον Όρος, το οχυρό αυτό της Ορθοδοξίας, για να επιβάλουν διά της βίας την ένωση με τους δυτικούς. Η Μονή Ζωγράφου, όπως και άλλες αγιορείτικες Μονές, είχε την τιμή να ανάδειξη στον αγώνα αυτόν κατά της πλάνης τους εικοσιέξι Ζωγραφίτες οσιομάρτυρες.
Την εποχή αυτή ασκήτευε κοντά στη Μονή ένας ενάρετος γέροντας, που είχε τη συνήθεια να απαγγέλλει τον Ακάθιστο Ύμνο πολλές φορές την ημέρα μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου. Μια μέρα άκουσε την Παναγία να του μιλά από αυτήν την εικόνα και να του αναγγέλλει, εξού και Προαναγγελλομένη, ότι οι λατινόφρονες πλησιάζουν στο μοναστήρι και όποιος είναι ψυχικά αδύνατος να κρυφτεί, ενώ εκείνοι που επιθυμούν μαρτυρικά στεφάνια ας παραμείνουν στο μοναστήρι. Ο γέροντας, τρέχοντας να αναγγείλει το γεγονός στους αδελφούς, συνάντησε την ίδια αυτή εικόνα που του μίλησε στο κελλί του, να έχη τοποθετηθεί θαυματουργικά στις πύλες της Μονής. Την προσκύνησε, την πήρε και δείχνοντάς την στον ηγούμενο και τους αδελφούς, τους πληροφόρησε για το θαύμα. Πολλοί κρύφτηκαν, αλλά ο ηγούμενος και άλλοι εικοσιπέντε μοναχοί κλείστηκαν στον πύργο πάνω από την είσοδο της Μονής, όπου αρνούμενοι να ανοίξουν τις πύλες και να συλλειτουργήσουν με τους λατίνους, κάηκαν απ’ αυτούς ζωντανοί μαζί με τον πύργο στις 10 Οκτωβρίου 1274.
H θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που είχαν μαζί τους βρέθηκε σώα στα ερείπια του πύργου και τοποθετήθηκε στο τέμπλο του παρεκκλησίου της Κοιμήσεως, όπου υπάρχει μέχρι και σήμερα. Οι Βούλγαροι μοναχοί της Μονής Ζωγράφου την ονομάζουν “Χαίροβο”, δηλαδή Παναγία του “Χαίρε” και στις λειτουργίες αυτού του παρεκκλησίου διαβάζουν τους Χαιρετισμούς αντί κοινωνικού πριν τη Θεία Μετάληψη.
Πηγές: monastiria.gr, monastiriaka.gr, agionoros.net
Ἀπολυτίκιον Ἁγίου Γεωργίου. Ἦχος Δ΄.
Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής, καὶ τῶν πτωχῶν ὑπερασπιστής, ἀσθενούντων ἰατρός, βασιλέων ὑπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
){kind=link}