ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΤΡΟΦΑΔΩΝ & ΑΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ
Το εντυπωσιακό και μαρτυρικό καστρομονάστηρο, η Ιερά Μονή Στροφάδων στα ομώνυμα νησάκια (40 μίλια από τη Ζάκυνθο) είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα Χριστού και ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα από τον Αυτοκράτορα Θεόδωρο Λάσκαρη.
Το κτιριακό συγκρότημα έχει μορφή καστρόπυργου, είναι δηλαδή ένα οχυρό μοναστήρι. Το Καθολικό της Μονής, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, βρίσκεται μέσα στον πύργο της Ιεράς Μονής, πράγμα μοναδικό τουλάχιστον σε Ορθόδοξο μοναστήρι.
Στο κτιριακό συγκρότημα, απέναντι από τον πύργο υπάρχει ο Ναϊσκος του Αγίου Γεωργίου, που φιλοξένησε το Σκήνωμα του Αγίου Διονυσίου ως τάφος του για λίγα χρόνια. Τον 16ο αιώνα, το μοναστήρι δέχεται επίθεση Σαρακηνών, οπότε σφαγιάζονται οι Πατέρες της Μονής. Το μοναστήρι μετά από αυτή τη συμφορά σιγά – σιγά αρχίζει να αναζωογονείται και επανδρώνεται ξανά. Έτσι, στα 1568 σε κάποια εκκλησία της Ζακύνθου, ο Ζακυνθινός κόντες Δραγανίγος Σιγούρος του Μωκίου γίνεται με την τελετή της κουράς μοναχός της Ιεράς Μονής Στροφάδων με το όνομα Δανιήλ (Διονύσιος ονομάστηκε στην σε Αρχιεπίσκοπο χειροτονία του).
Αργότερα, ο Άγιος Διονύσιος γίνεται και Ηγούμενος αυτής, γύρω στα 1570. Ως Αρχιεπίσκοπος Αιγίνης φρόντιζε τα μοναστήρια του, έως ότου πραγματοποιήθηκε η επιθυμία του, να ταφεί στην Ιερά Μονή Στροφάδων πεθαίνοντας στις 17 Δεκεμβρίου 1622.
Ύστερα από λίγα χρόνια έγινε η ανακομιδή του Λειψάνου του και κατά θαυματουργικό τρόπο βρέθηκε άφθαρτο και άθικτο από τον χρόνο. Το Λείψανο του Αγίου Διονυσίου μένει στα νησιά Στροφάδια ή Στροφάδες μέχρι την 19η Αυγούστου του 1717, χρονιά κατά την οποία γίνεται μεγάλη επίθεση των Τούρκων, οι οποίοι σκότωσαν και αιχμαλώτισαν τους μοναχούς. Μόνο δύο κρυμμένοι στο λόγγο γλύτωσαν, πήραν το Λείψανο του Αγίου και το έφεραν στην Ζάκυνθο και από τότε μέχρι σήμερα, ο Άγιος παραμένει στο νησί του, προστάτης και πολιούχος του, χαρίζοντας την ευλογία του σε όσους τη ζητούν.
Μαζί όμως με το λείψανο του Αγίου μεταφέρθηκε και η έδρα της Ιεράς Μονής των Στροφάδων στην πόλη της Ζακύνθου, όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Η Μονή είχε σημαντική βιβλιοθήκη και ιερά σκεύη μεγάλης αξίας. Τμήματα της βιβλιοθήκης αυτής και των ιερών σκευών βρίσκονται στο μοναστήρι στη Ζάκυνθο αλλά και στη Μαρκιανή βιβλιοθήκη της Βενετίας.
Τα κτίρια της ιστορικής αυτής Μονής υπέστησαν σημαντικότατες ζημιές, κατά το σφοδρό σεισμό της 18ης Νοεμβρίου 1997.
Ο Ναός, όπου βρίσκεται σήμερα το Σκήνωμα του Αγίου στην πόλη της Ζακύνθου, ιδρύθηκε το 1948 και αποτελεί σημαντικό προσκύνημα.
Ο Άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1547, όταν το νησί είχε περάσει ήδη στα χέρια των Βενετών. Είχε την τύχη στο αριστοκρατικό περιβάλλον που μεγάλωσε να αποκτήσει μόρφωση και χριστιανική ανατροφή, που λίγα παιδιά είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν στην εποχή του. Η παράδοση θέλει τον Άγιο Διονύσιο να τον έχει βαπτίσει ο Άγιος Γεράσιμος το διάστημα που έζησε στην Ζάκυνθο.
Στο τέλος της εφηβείας του έχασε τους γονείς του, δωρίζει όλη την κληρονομιά του στα αδέρφια του Κωνσταντίνο και Σιγούρα και αποφασίζει να ασπαστεί τον μοναχισμό στη Μονή των Στροφάδων και πήρε το όνομα Δανιήλ. Κατά την διάρκεια του ασκητικού του βίου αφιερώθηκε στη μελέτη των γραφών και στην προσευχή και πολύ σύντομα έγινε ηγούμενος της Ιεράς Μονής των Στροφάδων.
Το 1577 ο Άγιος Διονύσιος αποφάσισε να πάει για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Κατά την διαδρομή πέρασε από την Αθήνα για να πάρει την ευλογία του επισκόπου Νικαγόρα, ο οποίος εντυπωσιάστηκε πάρα πολύ με τον χαρακτήρα του και την μόρφωση του ώστε τον έπεισε να αναλάβει την επισκοπή της Αίγινας. Έτσι ο Άγιος Διονύσιος έγινε επίσκοπος Αίγινας με το όνομα Διονύσιος και μέχρι το 1579 που έμεινε σε αυτή τη θέση άφησε στο νησί ένα εξαιρετικό έργο.
Γυρνάει στην Ζάκυνθο και αποσύρεται στο μοναστήρι της Παναγίας της Αναφωνήτριας στα βόρεια του νησιού, όπου γίνεται και ηγούμενος της Μονής. Κατά την διάρκεια της παραμονής του εκεί πολλοί πιστοί τον επισκέπτονται για να τους εξομολογήσει και να ζητήσουν τις συμβουλές του. Το χαρακτηριστικότερο επεισόδιο της ζωής του Αγίου στο μοναστήρι είναι όταν έδωσε καταφύγιο και συγχώρεση στον φονιά του αδερφού του και τον βοήθησε να φύγει σώος από την Ζάκυνθο, δίνοντας το απόλυτο παράδειγμα εφαρμογής της Χριστιανικής Αγάπης.
Ο Άγιος Διονύσιος κοιμήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1622 σε ηλικία 75 χρόνων και σύμφωνα με την επιθυμία του η ταφή του έγινε στις Στροφάδες που ήταν ο πρώτος τόπος που τον έφερε πιο κοντά στον Θεό.
Όταν μετά από τρία χρόνια έγινε εκταφή το λείψανο του βρέθηκε άθικτο και χάρη σε αυτό το δείγμα αγιοσύνης η εκκλησία μας τον ανακήρυξε ως άγιο το 1733. Βέβαια οι Ζακυνθινοί τον τιμούσαν ως Άγιο πολύ νωρίτερα. Σήμερα το λείψανο του Αγίου Διονυσίου βρίσκεται σε ασημένια λάρνακα στον ομώνυμο ναό στην Ζάκυνθο που είναι αφιερωμένος στην αγιοσύνη του.
Στην Ζάκυνθο τιμούν τον προστάτη τους Άγιο Διονύσιο δύο φορές τον χρόνο. Στις 24 Αυγούστου τιμούν την μνήμη της μετακομιδής του Αγίου από τις Στροφάδες στη Ζάκυνθο το 1717 και στις 17 Δεκεμβρίου που τιμούν την μέρα της κοίμησης του. Κάθε μία με τριήμερο εορτασμό.
Η Ιερά Μονή υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου και Στροφάδων.
